یـــخ زدگــی چیســت ؟

يخ زدگي در اغلب موارد بدنبال كاهش درجه حرارت محيط به كمتر از صفر درجه سانتي گراد (مثلاً در برف و بوران ) و معمولاً در نواحي انتهايي بدن مثل انگشتان دست و پا , لاله گوش و بيني كه معمولاً پوشش مناسب نيز ندارند , اتفاق مي افتد . اما در صورت تماس با سرما ممكن است در هرقسمتي از بدن ايجاد شود . يخ زدگي بر اساس شدت سرد بودن هوا و سرعت باد مي تواند حتي در مدت زمان كوتاهي اتفاق بيافتد .  افزايش سرعت باد , اثري مشابه به كم شدن دماي هوا دارد . افراد مسن , خسته و گرسنه , مستعدترين افراد براي يخ زدگي مي باشند .

علائم و نشانه ها :

احساس سرما در ناحيه ي مربوطه كه سپس به احساس درد تبديل مي شود .

كرخت شدن يا بي حس شدن ناحيه ي مربوطه

احساس مورمور يا سوزن سوزن شدن در عضو درگير

موضع درگير ( در افراد داراي پوست روشن)  به  رنگ قرمز روشن يا صورتي و (در افراد داراي پوست تيره ) رنگ خاكستري  به خود مي گيرد و در نهايت قسمت سرمازده رنگ خود را از دست داده و به رنگ سفيد تغيير رنگ ميدهد .

بروز تاول و ايجاد تورم

از دست دادن كامل حس , حتي در نواحي كه قبلاً دردناك بوده اند .

تبديل  پوست و اندام صدمه ديده به حالت چرمي شكل يا شبيه موم ( زرد يا سفيد رنگ )

در نهايت عضو صدمه ديده سفت و سخت مي شود و در لمس شبيه چوب يا گوشت يخ زده خواهد شد .

كمك هاي اوليه :

كمكهاي اوليه يخ زدگي تقريباً همانند سرما زدگي مي باشد , البته با رعايت نكات زير :

در صورتي كه عضو صدمه ديده باشد بايد آن را بي حركت كرد .( آتل بندي مناسب ).

از برخورد مجدد عضو صدمه ديده با سرما و باد جلوگيري كنيد.

از انجام كارهاي زير بايد به شدت پرهيز كنيد .

ماليدن يا ماساژ دادن عضو صدمه ديده

ماليدن برف بر روي عضو صدمه ديده

پاره كردن تاول ها

گرم كردن عضو آسيب ديده , به ويژه با حرارت خشك مثل بخاري , شوفاژ , شعله آتش , گرفتن روي موتور خودرو و .... كه البته بايد توجه داشت كه  حرارت به گونه اي نباشد كه باعث صدمه به عضو يخ زده شود . بي حس شدن عضو آسيب ديده سبب مي شود كه مصدوم درد ناشي از حرارت را متوجه نشود , بنابراين توصيه مي شود در صورت وجود آب گرم با درجه حرارت 40 تا 41 درجه سانتي گراد , عضو آسيب ديده را در آب گرم قرار دهيد تا از عوارض احتمالي حرارت (مانند سوختگي , تاول ,... ) جلوگيري شود .

حركت دادن عضو آسيب ديده , به ويژه راه رفتن روي پاي آسيب ديده

ماليدن پماد , كرم يا مواد مختلف ديگر بر روي پاي آسيب ديده

عوامل زير باعث مستعدتر شدن فرد براي سرمازدگي و يخ زدگي خواهد شد :

مصرف دخانيات (سيگار ) يا مصرف نوشابه هاي الكلي و حاوي كافئين , تغذيه نامناسب , خستگي و نداشتن استراحت كافي , مصرف برخي داروها , مصرف الكل , كفش و لباس نامناسب , سن بالا و سابقه بيماري حاد يا مزمن نيز باعث مستعدتر شدن فرد براي ابتلا به سرمازدگي و يخ زدگي خواهد شد .