برنامه صعود قله کاهاراستان خراسان جنوبی در شرق کشور با مساحتی حدود 95 هزار و 385 کیلومتر مربع واقع شده که از حیث وسعت ، جزو هشتمین استان ایران به شمار می رود. این استان از شمال با استان خراسان رضوی، از غرب با استان یزد، از شرق با کشور افغانستان، از جنوب با استان سیستان و بلوچستان و از جنوب غربی با استان کرمان همسایه است. مرکز استان خراسان جنوبی، شهر بیرجند است و از شهرهای مهم آن می توان؛ قاینات، درمیان، سرایان، سربیشه و نهبندان را نام برد.
سوغات
بخش کشاورزی : آلو بخارا، انار، زعفران، زرشک، عناب بیرجند، توت خشک
بخش دامداری : قره قروت، کشک
بخش صنایع دستی : انواع قلاب بافی ها، انواع محصول های حصیری، زیلو، پارچه های سوزن دوزی شده، قالی
جاذبه های طبیعی - گردشگری
درمیان : آبگرم گزیک، چنار کهن سال دوشینگان، طبیعت روستای فورگ، طبیعت روستای درمیان
سربیشه : روستای چنشت، چشمه آب ترش سربیشه، چشمه آب معدنی گندگان، معدن بازالت منشوری
سرایان : طبیعت روستای مصعبی، طبیعت روستای کریمو، طبیعت روستای چرمه، طبیعت روستای کال ذو
قاین : دشت اسفدن، دشت شاهرخت، غار ورزق، غار پهلوان، غار خونیک، غار فارسان، طبیعت ارتفاعات بوذر جمهر
نهبندان : کویر ده سلم
جاذبه های تاریخی
نگاهی گذرا به نقاط تفریحی و گردشگری خراسان جنوبی
ارگ کلاه فرنگی بنایی متفاوت از معماری شهری
ارگ کلاه فرنگی به عنوان دارالحکومه محل حکمرانی امیرمعصوم خان بوده که در اواخردوره زندیه احداث شده است. بنای مزبور به طورکلی از نظر فرم معماری با سایر بناهای شهری متفاوت است.
یک حوض در وسط و گنبد با تزئینات مقرنس، رسمی بندی و کاربندی های زیبا به شکوه آن افزوده است.
قلعه بیرجند دژی تسخیرناپذیر
این قلعه دارای دو در ورودی در اضلاع شمال و غربی است، مساحت آن حـدود دو هزار و 500 مترمربع است.
قلعه همچون دژی تسخیرناپذیر بوده که در هنگام محاصره، مردم از طریق راهروهای زیرزمینی با مراکزی همچون ارگ کلاه فرنگی و ارگ بهارستان ارتباط داشته اند.
فورگ قلعه ای استوار و بلند
در میان قلعه های تاریخی خراسان جنوبی ، قلعه فورگ نه تنها یکی از زیبا ترین قلاع منطقه به شمار می رود ، بلکه در نوع خود از لحاظ جایگاه قرار گیری و ساختار معماری ، یکی از منحصربفردترین قلعه های تاریخی ایران است.
قلعه شاهدژ نهبندان بزرگ‌ترین شهر سنگی مخروبه شرق ایران
قلعه شاه دزد(شاهدژ) با قدمتی 1500 سال و بزرگ‌ترین شهر سنگی مخروبه شرق کشور است که قدمت و پیشینه آن مربوط به دوران ساسانی و از قلعه‌های اسماعیلیه در قهستان است.
باغ اکبریه عمارتی جهانی در دل شهر
در میان آثار تاریخی بیرجند باغ وعمارت اکبریه بیش از همه نگاه پرسشگرهربیننده ای را به سوی خود جلب می کند تا انسان را بی اختیار وادار به مدح و ستایش طراح و معمار بنای عظیم و باغ باشکوه اکبریه نماید.
تزئینات این باغ شامل تالار آینه، میان خانه و گنبد عرق چین و تزئینات مقرنس، رسمی بندی است و در گروه باغ های حکومتی به شمار می رود.
باغ و عمارت رحیم آباد
مجموعه باغ و عمارت رحیم آباد در شهر بیرجند و در روستایی با همین نام واقع شده است. محوراصلی باغ در حد فاصل دو عمارت و در خط تقارن طولی آن است.این محور با دوحوض، یک استخر و درختانی در دو سوی مسیر از سایر نقاط متمایز شده که خود جلوه ای از الگوی باغ ایرانی است.
باغ و عمارت شوکت آباد
مجموعه باغ و عمارت شوکت آباد در فاصله پنج کیلومتری جنوب شرقی بیرجند و در روستای شوکت آباد واقع شده است و شامل حصار، برج های دیده بانی، سردر ورودی، عمارت اصلی، حوضخانه، عمارت نارنجستان، باغ، اصطبل و فضاهای خدماتی است.
باغ گلشن طبس
باغی زیبا و تاریخی متعلق به دوره افشاریه - زندیه است که یکی از مهمترین باغهای ایرانی به شمار می رود. هزاران درخت میوه در این بنای تاریخی هشت هکتاری، طبیعت بی نظیری آفریده که هر بیننده ای از نظاره آن غرق در لذت می شود.
بند دره
این بنا در دوره قاجار در زمان حکمرانی امیر حشمت الملک علم ساخته شده است. بند یا سد تاریخی دره بنایی است عظیم از سنگ، آجر و ملات ساروج که بر مسیر سیلابی در رشته کوه باقران احداث شده است.
چشمه مرتضی علی طبس
چشمه آبگرم مرتضی علی از جاذبه های گردشگری طبیعی در شهرستان طبس است. وجود این چشمه جوشان با دو نوع آب گرم و سرد در کنار هم در دل کویر کشورمان جاذبه گردشگری بسیار زیبا و شگفت انگیزی ایجاد کرده است.
مسجد جامع قاین
مسجد جامع قاین اولین اثر تاریخی به ثبت رسیده در خراسان جنوبی است. این مسجد بر روی بقایای یک آتشکده ساسانی ساخته شده است و برخی همانند ناصر خسرو زمان احداث آن را اوایل قرن پنجم هجری ذکر کرده اند.
آمیختن روح معماری اروپایی در منظریه
مجموعه ساختمان کنسولیاری در داخل باغی مصفا واقع شده و در شیب کوهپایه های باقران قرار گرفته است.
باتوجه به نحوه ساخت و طرح و نقشه مجموعه می توان گفت که روح معماری اروپایی به همراه عناصر معماری ایرانی در این مجموعه بهم درآمیخته است. تاریخ ساخت بنا به دوره پهلوی بازمی گردد.
منابع:ایران / مهر
تسنیم
یزد از آب انبارشش بادگیری تا خانه آقازاده ابرکوه