هرمزگان از جزیره دلفین ها تا قلمرو پرستوهای دریایی

هنگام؛ جزیره دلفین ها

جزیره هنگام از جزیره‌های ایران در خلیج فارس است که با آبادی‌های کوچک با وسعت حدود 50 کیلومتر مربع در جنوب جزیرهٔ قشم واقع شده و دارای معادن نمک و خاک و سرب است. از نقاط دیدنی جزیره تأسیسات بندری انگلیسی‌ها است.

تماشای دسته‌های دلفین اطراف جزیره یکی از دیدنی‌های این جزیره به شمار می‌رود. شنا و غواصی در سواحل پیرامون جزیره و تماشای لاک پشتان دریایی، سواحل زیبای صخره‌ای و شنی از جمله جاذبه های دریایی اطراف هنگام و طبیعت منحصر به فرد، آهوان و تنها پارک کروکودیل کشور از جاذبه‌های داخل جزیره هنگام محسوب می‌شوند. مهمترین مرکز گردشگری ساخته شده در این جزیره زیبا و دیدنی است. این جا نخستین مزرعه پرورش کروکودیل کشور است. در کنار این پارک با ایجاد امکانات لازم و کمپینگ دائمی امکان اقامت طبیعت گردان فراهم شده است.

لارک؛ جزیره کوه های آتشفشانی

جزیره لارَک یکی از جزیره‌های ایران در خلیج فارس و جزئی از استان هرمزگان است. جزیره لارک در فاصله 18 مایل دریایی از مرکز استان شهر بندرعباس و شش مایل دریایی از شهر قشم و در جنوب خاوری این شهر، در تنگه هرمز قراردارد این جزیره از کوه‌های آتشفشانی مخروطی شکل تشکیل شده‌است.

بلندترین نقطه آن 138 متر از سطح دریا ارتفاع دارد و بزرگ ترین قطر آن 10.6 کیلومتر است. در این جزیره فعالیت کشاورزی وجود ندارد و تنها فعالیت اقتصادی اکثر اهالی جزیره لارک صید و غواصی است. آب آشامیدنی مردم این جزیره بیشتر از طریق بندرعباس به آن حمل می‌شود و هم چنین آب برکه‌ها و چاه‌های ان مورد استفاده قرار می‌گیرد. جمعیت موجود در این جزیره در حدود 200 تا 300 خانوار برآورد شده‌است. گویش بومی مردم لارک گویشی از زبان‌های فارسی‌تبار به نام کُمزاری است. این گویش در جزیرهٔ مُسَندَم (روستای کُمزار) عمان نیز رواج دارد. گویش کمزاری لارک تحت تأثیر فارسی معیار رو به فراموشی است.

هندورابی؛ جزیره ناشناخته خلیج فارس

جزیره هِندُرابی از توابع بخش کیش شهرستان بندر لنگه استان هرمزگان واقع در جنوب ایران است. این جزیره در 9 کیلومتری جنوب غربی چیرو واقع شده‌است. طول جزیره هفت میل و پهنایش چهار میل است، و در حد فاصل بین دو جزیره کیش و لاوان قرار گرفته‌است.

در جزیره هندرابی روستایی است به نام روستای ((هندرابی)) در نزدیکی این روستا آثار خرابه‌های قریه‌ای است بنام «الدورات» همچنین در جنوب غربی این روستا و به مسافت یک کیلومتر به طرف جنوب آثار قریه دیگری نیز وجود دارد که بنام (الصراة) معروف است، در این خرابه‌ها آثارهای گوناگونی از دوران بسیار دور یافت شده‌است.

پرتغالی‌ها که از سال 908 ه. /1502 م تا 1508 خ. /1648 م. این نواحی را در دست داشتند جزیرهٔ هندرابی نیز از از پایگاه‌های لشکری و بازرگانی آنان بود و در آن سازه‌ها و تأسیسات دفاعی و مسکونی بنیاد کردند. ویرانه‌های دهکدهٔ پرتغالی‌نشین و یک دژ امروزه در نزدیک روستای کنونی جزیره دیده می‌شود.

تالاب بین المللی جزیره شیدور؛ قلمرو پرستوهای دریایی

این جزیره در دو کیلومتری شرق جزیره لاوان واقع شده است و تا نزدیکترین ساحل خلیج فارس 9 کیلومتر فاصله دارد. مساحت این تالاب 870 هکتار و ارتفاع آن هشت متر بالاتر از سطح آبهای آزاد است. جزیره شیدور مهمترین زیستگاه جوجه آوری برای پرستوی دریایی در ایران محسوب می شود.جزیره زیستگاه مناسبی برای جوجه آوری پرستوهای دریایی از انواع سفید، کاکلی کوچک، پشتادودی وکاکلی است.

تاکنون در این جزیره، 10 گونه پرنده شناسایی شده است که به جز چکاوک کاکلی و سسک دم دراز، بقیه مهاجر هستند. این جزیره همچنین یک زیستگاه مهم برای تخم ریزی لاک پشتهای دریای همانند لاک پشت منقار عقابی ولاک پشت سبزمحسوب می شود.

هرمز؛ جزیره رنگین کمان

این جزیره را به علت موقعیت جغرافیایی آن و مجاورت با تنگه هرمز، کلید خلیج فارس می‌دانند. همین موقعیت است که آن را در طول تاریخ، از نظر راهبردی و بازرگانی از اهمیت خاصی برخوردار ساخته‌ است. در مسیر دریایی قشم به جزیره هرمز کوه‌هایی به رنگ زرد، سفید و قرمز دیده می‌شود. در میان این کوه‌ها، کوه قرمز رنگی وجود دارد که خاکش خوراکی است و مردم محلی از خاک سرخ آن به عنوان ادویه در طبخ ماهی و نان و تهیه ترشی، مربا و سُس استفاده می‌کنند.

مردم محلی این کوه را «گِلک» می‌نامند و خاک سرخ آن را مانند نمک در تهیه انواع غذاها مصرف می‌کنند. این کوه با ارتفاع تقریبی 200 متر در جنوب جزیره هرمز قرار گرفته و از خاک آن در صنایع سرامیک سازی و رنگسازی نیز استفاده می‌شود.

ساحل خلیج مُفَنغ: ساحلی بسیار زیبا و قشنگ که برای استراحت عالی است

کوه برفی : این کوه به علت سفید بودنش نام آن را کوه برفی گذاشته اند و خاک این کوه مانند پودر بچه می ماند جالبترین قسمت آن یک کشت دست در آن پدید آمده است.

سنگ پَسین : این سنگ که به علت همیشه سایه داشتن ان سنگ پسین یا همان عصر گفته می شود.

محل تخم گذاری لاکپشتها : در این مکان لاکپشتها از اول اسفند ماه تا اواخر این ماه تخم گذاری می کنند.

دشت اهو : در استان هرمزگان بیشترین آهو در جزیره هرمز وجود دارد که یک مکانی برای استراحت وغذای آهو ساخته شده است.

غار سکوت : در این غارنمکهای بلوری وجود دارد که آب از آنها مثل باران نم نم می بارد و صدای آب گوشها را نوازش می کند و جالبتر اینجاست که آب معلوم نیست به کجا میرود و باعث سکوت سهمگین می شود.

دره رنگین کمان (دره رنگ) : در این دره کل رنگها که در جزیره  زیبای هرمز وجود دارد بصور کوه کوه است. فرش خاکی : این فرش که توسط هنر مندان هرمزگانی ساخته می شود بزرگترین فرش خاکی جهان است که از خاکهای جزیره هرمز ساخته می شود کل خاکهای جزیره هرمز 72 رنگ میباشد قابل توجه است که خاک اصلی هرمز خاک سرخ است.

میناب؛ پایتخت تمدن هرمزگان

میناب یا شهر آنامیس در شرق استان هرمزگان قرار دارد. جلگه مینو بیش از 100 هزار سال قدمت دارد بنیان شهر میناب را به زمان ساسانیان نسبت می‌دهند؛ اما بعضی از اسناد تاریخی موجود نشان می‌دهد این شهرستان از قدمتی بیش از 2500 سال برخوردار می‌باشد که بدین منظور می‌توان به سفر نامه نئارخوس (نئارکوس)سردار اسکندر مقدونی مراجعه کرد این احتمال نیز هست که این شهر در زمان ساسانیان به آبادانی و رونق رسیده‌است.

از میناب با نام‌های مینو، مینا، هرمز، هارموز، آنامیس و توسط نئارخوس دریانورد مقدونی در سفر نامه اش با عنوان هارموز و یا آرموز نام برده شده‌است0

به نظر برخی تاریخ‌دانان وجه تسمیه میناب، آب فرآوان و رودخانه پر آب با آب شیرین آن بوده‌است قدیمی ترین نامی که در کتب تاریخی و در زمان هخامنشی از میناب برده شده شهر اورگانا بوده‌است. میناب در سال 1310 خورشیدی در تقسیمات کشوری به شهر تبدیل شد ودر سال 1334 به شهرستان ارتقاء یافت.

از مکان‌های دیدنی شهر میناب می‌توان به قلعه بی بی مینو، سد استقلال، پل میناب، بندر کوهستک ، گلپنگ میناب ، هزار و یک شب ، سفره خانه سنتی دنج ،خور تیاب، مکان تفریحی بابا حاجی واقع در محله ی شیخ آباد ، خور آذینی (حفاظت شده)،بارگاه میر عمر و باغ‌های راونگ، بام میناب،امازاده شاه مرعش برادر امام رضا(ع) واقع در روستای چلوگاومیشی، قلعه‌های بجای مانده از دوره‌های تاریخی و افسانه‌ای پیش از میلاد و پنجشنبه بازار تاریخی و معروف میناب اشاره کرد.

رودان؛ سرزمین رودهای خروشان

رودان با مساحتی حدود 3044.5 کیلومترمربع، در فاصله 100 کیلومتری بندرعباس قراردارد. باغ‌های زیبا و سر سبز شهر رودان واقع در بخش مرکزی از توابع شهرستان رودان در استان هرمزگان و یکی از نقاط دیدنی استان هرمزگان در جنوب ایران است. پل رودخانه آبنما پلی ساخته دست بشر امروزی و رودخانه زلالی که از زیر آن جاری می‌باشد، این مکان در 7 کیلومتری شمال شرق شهر رودان واقع است.

نازدشت در فاصله 65 کیلومتری شمال شهرستان رودان و در همسایگی استان کرمان باغهای زیبای ناز دشت جلوه خاصی را به منطقه داده‌است. خاندان پهلوی در این مکان اقدام به ساختن کاخی کرده‌اند، باغ ناز دشت جهت شادابی نیاز به توجه بیشتر مسئولین دارد. کلکسیونی از انواع مرکبات و ارقام مرغوب پرتقال, نارنگی و گریپ فروت از جمله محصولات باغ زیبای نازدشت است.

کهنوج بالا کمی پایین تر از پل زیبای آبنما منطقه‌ای به نام فوق با داشتن قنات‌های جاری از آب زلال و باغهای انبه و لیموترش، گردشگاه زیبایی از بوجود آورده‌است. به یقین تفرج در رودان بدون ماندن در کهنوج بالا خالی از لطف و صفا است. این منطقه تقریباً خشک شده و امروزه قابل مقایسه با گذشته نیست.

فربوری به طور حتم یکی از بهترین گردشگاههای رودان محسوب می‌شود ایجاد باغات بسیاری دل انگیز با آب چشمه ودر دل کوه زیبای خیال انگیزی به این منطقه که در فاصله 21 کیلومتری شرق شهر رودان واقع شده‌است. وجود آبشارهای زیبا از جمله دیدنیهای فربوری است. آبشار کرون این آبشار درمنطقه کوهستانی بادافشان در 27 کیلومتری در مسیر جاده رودخانه و رودان واقع است و یکی از پر آب ترین منطقه رودان بشمار می‌آید. (این منطقه نیز بر اثر خشکسالی زیبایی خود را تا حدودی از دست داده‌است.)

این منطقه یکی از مهمترین اماکن گردشگری شهرستان رودان به شمار می‌آید. آثارتاریخی وجاذبه‌های گردشگری در اخر نیز بایدبه مکانی در انتهای شهرستان رودان به اسم بندزرک اشاره کرد که از ان می‌توان به عنوان سرسبزترین منطقه رودان اشاره کرد که با دارا بون صدها باغ کوچک و بزرگ و هزاران بوته درخت مرکبات از جمله لیمو و پرتقال این منطقه از کلیه قسمتهای رودان متمابز می‌کند.

سنگ نوشته‌های بادافشان در منطقه‌ای به همین نام در فاصله 25 کیلومتری شمال رودان، روی سنگ‌های ستبر کلماتی به خط میخی و نقاشی‌هایی بدیع وجود دارد که قدمت آن‌ها به دوران ایلامی و آشوری می‌رسد.

قلعه کمیز: در فاصله 12 کیلومتری شرق رودان، قلعه‌ای که نشان هویت و پایمردی مردم این سامان است، نظر هر بیننده‌ای رابه خود جلب می‌کند. درقدیم چون اغلب نقاط رودان را آب فرا گرفته بوده، مردم دراین قلعه مستحکم سکونت داشته‌اند. تم مارو (تپه خیرآباد): در نزدیکی قلعه کمیز، به نام تم مارو وجود دارد که درگذشته محل دفن مردگان واشیای گران قیمت بوده‌است. در این مکان آثار ارزشمندی از جمله جمجمه‌ای جراحی شده در سه هزار سال قبل از میلاد به دست آمده‌است. گفته می‌شود درنام این تپه از مار استفاده شده تا مردم جرات نزدیک شدن به آنجا را نداشته باشند.

قلعه دختران: این قلعه درفاصله 5 کیلومتری شمال رودان ودرمنتهی‌الیه جنوبی کوه گرم قراردارد که درحال حاضر به ویرانه‌ای تبدیل شده‌است. وجود سنگرهای سنگی متعدد در اطراف قلعه وغاری درپایین آن، حکایت از دقت و توجه خاص ساکنان قلعه به امنیت پناهگاهشان دارد.

زیارتگاه امامزاده سید سلطان محمد: براساس اسناد تاریخی نسب شریف امامزاده سیدسلطان محمد، به امام موسی بن جعفر (ع) می‌رسد. بقعه این امامزاده در روستای زیارت پیرچوگان درفاصله 45 کیلومتری رودان قرار دارد. که یک مکان گردشگری مذهبی می باشدو سالانه صدها هزار گردشگر وارد این روستا می‌شوند. در ماه محرم به خصوص روز تاسوعا و عاشوراو اربعین حسینی و ایام عید نوروز بیشترین گردشگر وارد این روستا می شوندو در سال 1391 یکی از 10 نقطه برتر گردشگری کشور اعلام شد.

کوه زندان: مکان بسیارصعب العبوری است که گویا در قدیم مخصوص زندانیان سیاسی بوده‌است. برای رسیدن به آن باید از راه‌های باریک بدنه کوه رد شد. مسیر عبور از تونل باریک وتاریکی که به صورت هلالی در بدنه کوه حفرشده به گونه‌ای است که با اندک غفلتی امکان سقوط به اعماق دره وجود دارد. بعد از این تونل، شکاف غار قراردارد که پس از عبور از آنجا می‌توان وارد قلعه شد. 12 اتاق در بدنه کوه زندان حفر شده‌است.

سایر آثارتاریخی وبقاع متبرکه رودان عبارتند از: روستای نمونه گردشگری زیارت سید محمد (پیرچوگان)، پل آبنما، قلعه بیژن، قلعه مهران شمیلو، تم سیدی، قلعه برنطین، قلعه جغین ورودخانه، قبرستان گبرها، تپه خودروگان، تپه پالور، جلگه موری، قدمگاه حضرت ابوالفضل، حضرت امیر، باغ وکاخ شاه نازدشت، قنات کهنوج بالا، امامزاده جلال الدین، امامزاده سیدامیربن سلیمان، سایر زیارتگاه‌ها شامل: زیارتعلی، پیرسرکوه دربخش رودخانه و...

حاجی آباد؛ شهر نخل و خرما

حاجی‌آباد یکی از شهرهای استان هرمزگان در جنوب ایران و شمال استان هرمزگان است. قلعه تاریخی حاجی آباد یکی از این آثار می‌باشد که متاسفانه به مرور زمان در حال تخریب می‌باشد.در سایر روستاهای این شهرستان نیز قلعه‌های تاریخی موجود می‌باشد از جمله این روستاها می‌توان به فارغان و نسا اشاره کرد که متاسفانه این آثار نیز رو به نابودی هستند. می‌توان به آبشارتزرج در روستای تزرج اشاره کرد وروستاهای زیبای دهنه بخوان و دهنه میمند که اهالی این منطقه در دل کوه درختان مرکبات کاشته‌اند و از اب و هوای بسیار مطبوعی برخوردار هستند.همچنین چشمه‌های آبگرمی شامل آبگرم دهشیخ:ابگرم معدنوئیه در این شهرستان موجود می‌باشد که سالانه نظر گردشگران زیادی را به خود جلب می‌کند.

بستک؛ سرزمین بادگیرها

بستک از شهرهای استان هرمزگان، با قدمتی تاریخی، در قدیم محلی برای استراحت کاروان‌ها بوده‌است. شهر بستک در منطقه‌ای کوهستانی قرار دارد که از شمال و غرب به استان فارس و از شرق و جنوب به استان هرمزگان متصل است. این شهر مرکز شهرستان بستک است.

بندرلنگه؛ قدیمی ترین بندر جهان

شهرستان بندرلنگه در 251 کیلومتری جنوب غربی بندرعباس ، یکی از قدیمی ترین بنادر جهان است.

قلعه لشتان، مسجدخالدی لنگه، خانه فکریق، لعه شیخ سلطان، جزیره کیش، مسجد غیاث، مسجدخالدی لنگه، بازارمساح، مسجد سلطان العلماء، بنگلهٔ بستکی، مسجد شیخی، مسجد دژگان، حمام شهر قدیمی حیره، برکه دریا دولت، مسجدافغان، مسجد بازار مساح، شهر باستانی حریره، خانه گلبتان و لنج‌سازی بندر کنگ از آثار تاریخی و گردشگری بندرلنگه است.

قلعه لشتان: نام قلعه‌ای است بر فراز کوه «شاهینکوه» در بخش مرکزی شهرستان بندر لنگه دخمه هایسنگی، شبیه به غارهای انسان‌های غارنشنین در ارتفاعات مجاور آن وجود دارد که شباهت زیادی به دخمه‌های غارچهل خانه و دخمه‌های فوقانی ارتفاعات شمالی بندر طاهری (سیراف) دارد. در درون قلعه لشتان چندین قبرستان، ده‌ها برکه آب و انبار آذوقه و آثار فراوان دیگری بر جای مانده‌است. دخمه‌های سنگی، شبیه به غارهای انسان‌های غارنشین در ارتفاعات مجاور آن وجود دارد. و آثار فراوان دیگری نیز در محوطهٔ قلعه بر جای مانده‌است.

خانه گلبتان: یکی از بناهای بسیار زیبای دوره قاجاریه در بندر کنگ از توابع شهرستان بندر لنگه و از نقاط دیدنی استان هرمزگان در جنوب ایران است. این خانهٔ اثری دارای تعداد اتاق در پیرامون یک حیاط مرکزی و چند بادگیر است. طاق‌ها و گچبری‌های زیبای آن نمایانگر هنر استادکاران آن دوره است.

گاوبندی؛نگین گمشئده گردشگری در هرمزگان

غربی ترین نقطه هرمزگان، نگینی گمشده در گردشگری استان هرمزگان است. شهر و بخش کوشکنار شهرستان پارسیان درغربی ترین نقطه هرمزگان قرار دارد و در همسایگی پارس جنوبی و هم مرز استان بوشهر است. این بخش از شهرستان پارسیان داری مناطق تفریحی و گزدشگری طبیعی فراوانی می باشد. مناطق تفریحی و گردشگری بخش کوشکنار دارای سه بخش دریایی،  دشت و کوه به صورت یک جا را در خود دارند. نقاط تفریحی این منطقه شامل مجموعه دیدنی تفریحی – گردشگری تبن و پارک شهروند در شهر کوشکنار، مجموعه  تفریحی سرسبز و دیدنی ساحلی روستاهای سروباش، فارسی، اکبری، تمبوجنوبی و تمبو شمالی ، منطقه تفریحی سرسبز و وسیع و علفزار کورو واقع در شهر کوشکنار، منطقه زیبا و دیدنی تشتک تاسو و لاور واقع در کوههای سمت جنوبی شهر کوشکنار و سد سرتنگ و اسکله تبن بوده که طراوت ویژه ای در ایام پایانی سال و به خصوص در زمان نوروز به این بخش و شهر  جلوه خاصی بخشیده است.