برنامه صعود قله کاهاراگر در ایام نوروز به استان ایلام سفر می کنید حتما از غارهای طبیعی استان بازدید کنید چراکه این غارهای جذابیتهای بسیار زیادی برای گردشگران و مسافران دارد.
استان ایلام در جنوب غربی ایران، با مساحت 20 هزار و 133 کیلومتر مربع حدود 1/2 درصد از مساحت کل کشور را به خود اختصاص داده است. این استان از غرب با کشور عراق، از جنوب با استان خوزستان، از شرق با استان لرستان و از شمال با استان کرمانشاه همسایه است. مرکز استان ایلام، شهر ایلام است و شهرهای مهم آن عبارتند از: آبدانان، ایوان، دره شهر، دهلران، مهران .
غذاهای محلی
بخش شیرینی : انواع شیرینی بژی بر ساق، شیرینی کله کنجی، شیرینی کاک، شیرینی گمگه، حلوای بگل که ترکیبی از پودر کشک و خرما است .
بخش کشاورزی : کنجد، گردو، سقز محلی از صمغ درخت بنه
بخش دامداری : روغن حیوانی معروف به روغن کرمانشاهی، کره محلی، کشک، عسل کوهی مربوط به مناطق سورگه و شلم
بخش صنایع دستی : جاجیم، نمد مالی، گیوه
جاذبه های طبیعی - گردشگری
ایلام : آبشار اما، آبشار چم آو، آبشار سرطاف، آبشار گچان، تالاب زمزم، تالاب چکر، دره ارغوان، دامنه های کوه قلاقیران، غار تایه گه، غار زینه گان
آبدانان : دریاچه دوقلوی سیاه گاو آبدانان، دامنه کوه اناران، دامنه کوه کبیرکوه، دریاچه سیاه گاو، حاشیه رودخانه سیاه گاو، غار مراژه، مناظر طبیعی سراب آبدانان
ایوان : قنات سراب ایوان، غار طلسم ایوان، غار انفجاری
دهلران : آبشار آب طاف، دامنه های دینار کوه، چشمه آب گرم، حاشیه رودخانه آب دره جکه، حاشیه رودخانه آب مورموری، حاشیه رودخانه آب سارکوه، چای قره تپه، غار خفاش
دره شهر : آبشار آب آسیاب، آبشار ماربره، تنگ بهرام چوبین، تنگ ماژین، حوضچه آب زمزم، غار کول کنی در طبیعت کبیرکوه در کنار رود سیمره
مهران : دامنه کوه کلک، حاشیه رودخانه پالشک آب، غار زینه گان یا غار بهشت
جاذبه های تاریخی
ایلام : تپه ورده کبود، تفرجگاه های جنگلی مله پنجاو، حاجی بختیار و آبزا، منجیل و میان تنگ، سنگ نبشته قلعه والی، قلعه والی در تپه چقامیرگ، قلعه قیران، قلعه اسماعیل خان، قلعه تاریخی چورا، قلعه کنجانچم، موزه مردم شناسی.
آبدانان : انبارهای هزار در آبدانان، زیارتگاه سید صالح الدین، قلعه تاریخی پشت قلعه، قلعه هزارانی، مسجد جامع
ایوان : آتشکده سه پا، مسجد جامع
دهلران : آتشکده میمه، تپه علی کش، تپه موسیان، تپه محمد جعفر، تپه مراد آباد، سنگ نوشته میمه، شهر تارخی سمیره، قلعه شیاخ، قلعه پاقفله، قلعه کره چکا، قلعه انجیر، موزه حیات وحش و تاریخ طبیعی.
دره شهر : آتشکده دره شهر، آسیاب آبی در روستای شیخ مکان، آثار خرابه های شهر سمیره، قصرها و بازارهای تاریخی، آثار تاریخی پل گاومیشان، تپه باستانی تیغن، زیارتگاه جابر انصاری، زیارتگاه بابا سیف الدین، زیارتگاه امام زاده صالح، چهار طاقی دوران ساسانی، قلعه و شهر تاریخی ماژین، قلعه پوراشرف، قلعه زینل یا زبیده، قلعه جهانگیرآباد، قلعه پنج برادر مورموری یا قلعه تاجمیر، قلعه ارمو، قلعه میرغلام هاشمی، موزه دره شهر.
مهران : آتشکده متعلق به دوره ساسانیان، امام زاده علی صالح، امام زاده سید حسن، بقعه پیر قتال، تپه باستانی چغا آهوان و چغا گلان، زیارتگاه سید محمد عابد، سنگ نبشته دوره آشوری، کتیبه تخت خان، قلعه زمستانی والی معروف به کنجانجم، موزه دفاع مقدس.
نگاهی گذرا به نقاط تفریحی و گردشگری گلستان
در استان ایلام به دلیل شرایط طبیعی غارهای جالب توجهی وجود دارند که هریک به نوعی زیبایی ها طبیعی منحصر به فرد را به نمایش گذاشته اند و وجود غارهای مختلفی چون غار خفاش، زینگان، ملک و کبوتر دان از دیگر جاذبه های این استان است که در گرمای تابستان فضای دلنشین و خنکی را برای گردشگران فراهم می کند.
غار زینه گان
غار شگفت انگیز زینه گان در 5 کیلومتری جنوب شرقی شهر صالح آباد و در فاصله 52 کیلومتری شهر ایلام قرار دارد.
این غار روباز که بیش از یک کیلومتر طول دارد، دارای آب فراوان، دهلیزهای آبگیر، قندیل های متعدد و آبچک های طبیعی و بسیار جالب است.
هوای داخل غار بسیار سرد و مطبوع است و درحالی که منطقه صالح آباد درتابستان حدود 40 درجه گرما دارد، اختلاف هوای بیرون غار درتابستان تقریباً 50 درجه است و به همین دلیل آن را غار بهشت نیز می نامند.
سرخس ها، جلبک ها، گل ها و گیاهان خودروی داخل غار، رنگ سنگ ها، پیچ و خم داخل غار ، لب های به هم دوخته قسمت هایی از سقف غار همه و همه حکایت از شگفتی های طبیعت دارد.
این غار یکی از جاذبه های مهم توریستی استان ایلام است.
غار خفاش
غار خفاش واقع در شهرستان دهلران تنها غار خفاش کشور است که متاسفانه در کشور ناشناخته مانده است. این غار به طول 155 متر، عرض 30 متر و ارتفاع آن از سقف با کف 50 متر است.
این غار به علت زندگی میلیون ها خفاش درداخل آن، به غار خفاش معروف شده و خفاش های آن از نوع دُم دار و بزرگ هستند. این غارها دهلیزهای وسیعی دارد که عمق بعضی از قسمت های آن به 400 متر می رسد. غار خفاش دهلران یکی از غارهای تاریخی عصر غارنشینی بوده که بعدها به زیستگاه خفاش تبدیل شده است.
غار تایه گَه
این غار در دو کیلومتری جنوب غربی روستای وری درمیان دره ای که به رودخانه جنوب روستا منتهی می شود، قرار گرفته و تا مرکز بخش ملکشاهی 15 کیلومتر فاصله دارد.
طول دهانه غار 25 متر و عرض ( تالار ) آن 120 متر و بلندی سقف آن تا کف غار 33 متر بوده کف غار از شن و سنگ پوشیده است.
غار طلسم
این غار در ضلع خاوری دهستان سراب ایوان در ارتفاعات درون دریژ و در بالای کوه مانشت، قرار دارد. درازای این غار از ورودی تا انتهای آن 300 متر است که 100 متر اول آن به صورت فضای باز است.
در سقف غار استالاگتیت یا "چکنده" نیز وجود دارد. در عمق 100 متری غار یک سه راهی وجود دارد که یکی از دهلیزهای آن 20 متر عمق دارد و دهلیز آن نیز از فاصله 10 متری تنک تر شده و صعب العبور می شود.
پس از گذشتن از راه صعب العبور مذکور تا عمق 200 متری، غار به صورت نیم دایره امتداد دارد. از 260 متری به بعد عمق داخل مجرا باریک می شود.
تفاسیر این نمونه ها، نشان می دهد استان ایلام دارای پتانسیلهای مختلف طبیعی جهت بکارگیری صنعت اکوتوریسم است.
با برنامه ریزی مدون، آموزش و فرهنگ سازی و با شناختی که از ایلامیان وجود دارد و عشق و دوستی آنان با طبیعت می توان افقی روشن در صنعت اکوتوریسم در استان ایلام شاهد بود.
راه اندازی تورهای طبیعت درمانی در چشمه های آبگرم مهران و دهلران، تورهای کوهنوردی در کوه های کبیرکوه مانشت ، دالاهو و ... ، تورهای آبی در سدهای استان و رودخانه های کنـجانچم و سیمره، تورهای غارنوردی در غارهای زینه گان، کان گنبد، خفاش، بره زرد و ... می تواند از برنامه ها و تورهای متنوع طبیعت گردی در استان باشد.
خوشبختانه ایلام دارای طبیعت گردهای بومی فراوانی است که با آموزش استاندارد می توان آنان را به راهنمایان مجرب تبدیل کرد و با تهیه نقشه های طبیعت گردی و شناخت مکانهای مستعد در این زمینه و تبلیغات و اطلاع رسانی برنامه ریزی شده، اکوتوریسم را در استان ایلام راه اندازی کرد.
منابع: ایران / مهر
تسنیم
یزد از آب انبارشش بادگیری تا خانه آقازاده ابرکوه